Wat een briljánte tekening is dit van Peter van Straaten. Heerlijk, die relativering. Natuurlijk, een scheiding is moeilijk – zeker als je er middenin zit. Maar je overleeft het. En juist als je voor de tweede keer opbreekt na een langdurige relatie, dan weet je dat je het uiteindelijk gaat redden. Omdat je het die eerste keer óók hebt gered.
Hoe anders keek ik hier vroeger tegenaan. Uit mijn jeugd herinner ik me wat voor schok het teweegbracht als iemand uit onze kennissenkring ging scheiden. Er hing een waas van geheimzinnigheid omheen. Er werd gemompeld en gefluisterd. Wat er precies loos was, daar kwam ik niet achter. Maar ik wist wel dat het goed mis was, een relatiebreuk. Laat staan als mensen twéé keer gingen scheiden. ‘Dat wordt zijn derde huwelijk,’ hoorde ik eens met onverholen afgrijzen op een verjaardagsfeest. Ik kon me volledig in dat afgrijzen vinden. In gedachten trok ik mijn wenkbrauwen op als ik zoiets hoorde – hoe was het mógelijk? Trouwen, dat deed je maar één keer, en dat was for always! Mensen die meerdere keren gingen scheiden – dat gaf me familie Flodder-associaties. Dat mensen zoiets niet konden opbrengen, trouw tot aan de dood! Zoiets zou míj niet overkomen.
Nu weet ik: een relatie is alleen lang houdbaar als je er allebei voldoende energie uit haalt. Als je in staat bent elkaar vrolijker, mooier en groter te maken. Merk je dat dit niet meer lukt, dan is het beter er een punt achter te zetten – hoe verdrietig en hoe zwaar dat besluit ook is. Je wordt er niet gelukkiger van om bij elkaar te blijven enkel omdat het handig of verstandig is. Het leven is te kort om elkaars ontwikkeling in de weg te staan. Elke scheiding is een nieuw begin.
‘Verschoon jij de kattenbakken even?’ ‘Ach, kun jij dat overhemd voor me strijken?’ ‘Wat hebben we nodig bij de Jumbo?’ Die korte gesprekjes. De vaste taakverdeling. Het is een sleur. Maar je mist het als je ineens geen partner meer hebt. Dat maatje met wie je je dagelijkse besognes deelt. Die je als je thuiskomt uit je werk vraagt ‘Hoe was je dag?’ Die je schouders masseert omdat je weer veel te lang krampachtig achter de laptop tegen een deadline aan hebt zitten werken. Die de rotklussen van je overneemt. Die in oktober al de zomervakantie naar Zuid-Frankrijk boekt. Het cliché is waar: je weet pas wat je had op het moment dat je het kwijt bent. Geen partner hebben voelt soms verdomde eenzaam.
ner, Mannen Komen van Mars, Vrouwen Komen van Venus, Samen Gesteld: ik laat ze allemaal door m’n handen glijden tijdens het inpakken van de verhuisdozen. Mooie boeken, maar ze mochten niet baten. Ik kan beter Scheiden voor Beginners er weer bijpakken, het praktische handboek dat ik in 2002 bij m’n echtscheiding aanschafte. Al bladerend denk ik echter: what’s new? Ongezien zet ik de titels in mijn nieuwe huis op de bovenste plank van de kast. Lezen, wat helpt het, denk ik stuurs.