Het ergste leed lijkt voorbij. De lange weg die leidde tot het besluit om uit elkaar te gaan. De breuk en de ingewikkelde weken daarna. Het klussen en verhuizen tijdens de donkere wintermaanden. De halvering van het gezin. De eerste maanden met z’n drieën in het nieuwe huis. Het wennen aan het single-bestaan.

Veel van dat alles is achter de rug. Het gaat eigenlijk best weer aardig. M’n draai gevonden in de andere buurt. Blij met mijn kinderen en de lieve vrienden om me heen. Leuke nieuwe ontmoetingen. De eerste zonnestralen op mijn fleurige balkon. Fijne feestjes. De btw-aangifte van Q1 gedaan. Eindelijk weer eens een paar jurkjes gekocht. Ja, er zijn dagen dat ik hardop durf te denken: alles komt goed.

Maar dan ineens tóch weer een onverwachte dip. Juist op een moment dat ik het helemaal niet verwacht. Op een zonnige middag stap ik de bank binnen, samen met mijn opgewekt fluitende ex. De afwikkeling van onze gezamenlijke administratie nadert haar eind: we gaan de en/of-rekening opdoeken. Ik dacht dat dit een fluitje van een cent zou zijn, maar nee. Het blijkt een flink karwei. Er wordt koffie ingeschonken, op het beeldscherm flitsen de diverse rekeningen voorbij. Tientallen vragen dienen beantwoord te worden.

Weldra ligt de kraakhelderwitte balie vol met paspoorten, bankpassen en een schaar. Want bij het opheffen van de en/of-rekening moeten pasjes worden doorgeknipt. Of één van ons dat wil doen, vraagt de bankmevrouw. Ex heeft geen interesse. Maar ik voel dat ik dit zelf moet doen. De bankmevrouw reikt me de schaar aan, die ik geconcentreerd in het oranje plastic zet. Een forse knip: de pas is in tweeën. Ook de andere pas knip ik door. Mijn en/of-pas. De pas waarmee ik wekelijks in de deuropening stond, omdat Albert weer stapels kratten vol boodschappen kwam bezorgen voor ons grote gezin. De pas van de rekening waarmee we onze hypotheek betaalden. De gezamenlijke vakanties. De uitjes met de kinderen. Knip. Doormidden. Het ene moment een pas die deuren voor je opent. Het volgende moment twee waardeloze stukjes plastic. Ik word er zó verdrietig van. De bankmevrouw ziet het. ‘Hoe lang waren jullie samen?’ vraagt ze. ‘Twaalf jaar,’ antwoord ik met trillende stem. ‘Dat is een hele tijd,’ zegt ze warm.

Met rode ogen verlaat ik het bankkantoor. Zonnebril op m’n neus om mijn tranen te verbergen. We fietsen een klein stukje samen op. Daarna slaat hij de hoek om, op weg naar zijn volgende bestemming. Ik ga rechtdoor. Almaar rechtdoor. De laatste banden zijn doorgeknipt.

Wat een briljánte tekening is dit van Peter van Straaten. Heerlijk, die relativering. Natuurlijk, een scheiding is moeilijk – zeker als je er middenin zit. Maar je overleeft het. En juist als je voor de tweede keer opbreekt na een langdurige relatie, dan weet je dat je het uiteindelijk gaat redden. Omdat je het die eerste keer óók hebt gered.

Hoe anders keek ik hier vroeger tegenaan. Uit mijn jeugd herinner ik me wat voor schok het teweegbracht als iemand uit onze kennissenkring ging scheiden. Er hing een waas van geheimzinnigheid omheen. Er werd gemompeld en gefluisterd. Wat er precies loos was, daar kwam ik niet achter. Maar ik wist wel dat het goed mis was, een relatiebreuk. Laat staan als mensen twéé keer gingen scheiden. ‘Dat wordt zijn derde huwelijk,’ hoorde ik eens met onverholen afgrijzen op een verjaardagsfeest. Ik kon me volledig in dat afgrijzen vinden. In gedachten trok ik mijn wenkbrauwen op als ik zoiets hoorde – hoe was het mógelijk? Trouwen, dat deed je maar één keer, en dat was for always! Mensen die meerdere keren gingen scheiden – dat gaf me familie Flodder-associaties. Dat mensen zoiets niet konden opbrengen, trouw tot aan de dood! Zoiets zou míj niet overkomen.

Nu weet ik: een relatie is alleen lang houdbaar als je er allebei voldoende energie uit haalt. Als je in staat bent elkaar vrolijker, mooier en groter te maken. Merk je dat dit niet meer lukt, dan is het beter er een punt achter te zetten – hoe verdrietig en hoe zwaar dat besluit ook is. Je wordt er niet gelukkiger van om bij elkaar te blijven enkel omdat het handig of verstandig is. Het leven is te kort om elkaars ontwikkeling in de weg te staan. Elke scheiding is een nieuw begin.

Een openingsborrel, launchparty of ondernemersbijeenkomst – als je me uitnodigt, ben ik erbij. Ik laat het zelden afweten. Maar in december en januari trok ik het niet. Op die ene borrel na dan, de dag voordat ik de sleutel van mijn nieuwe woning kreeg. Ik weet niet eens waarom ik ben gegaan – de macht der gewoonte zeker. Uitgeblust stond ik met een glas in m’n hand, daar in dat restaurantje aan de Lange Nieuwstraat. Wat er loos was, vroeg een oplettende medebezoeker. ‘Ik ga verhuizen,’ meldde ik mat. ‘Verhuizen?’ reageerde hij enthousiast. ‘Groter, mooier, dichter bij het centrum?’ Ik moest hem teleurstellen. Van mij geen succesverhaal. De stap naar groter, mooier, duurder had ik drie jaar eerder al gezet. Toen verkochten we onze te klein geworden flat aan de Karel Doormanlaan en betrokken de ideale eengezinswoning voor onze patchworkfamily.

Maar ja. Hoe fijn zo’n nieuw, groot huis ook is, in welke kleuren je de muren ook schildert – als je niet happy bent, werkt het niet. We gingen uit elkaar. En vervolgens daalde ik een paar treetjes op de wooncarrièreladder. Ik ging weer huren. De hele kerstvakantie stonden mijn vrienden, kinderen, exen en ik met emmers verf op ladders te balanceren, er werden vloeren gelegd, gaten geboord, ramen gezeemd, verhuisdozen gepakt. Het was een slopende tijd, maar ik ben er weer. Met dank aan vele vrienden was de verhuizing in een halve dag gepiept. De verhuislift kantelde omdat uitgerekend díe dag windkracht 10 opstak. En de piano moest met vereende krachten door het halletje van mijn flat worden geperst. Toch is het allemaal maar mooi gelukt. Ruim twee maanden na de zóveelste verhuizing in mijn leven ben ik eindelijk weer een klein beetje geland. Tijd voor iets nieuws. Zoals een eigen blog, iets wat ik al jaren van plan ben. Minstens tien drafts zitten in mijn hoofd. Nu nog op het scherm. Ik ga vannacht nog even door!