Een sterke, bijzondere maar toch doodgewone vrouw. Een vriendin. En een vrouw die mij verbindt met het hogere. Dat is de betekenis van Maria voor mij. Ik was dan ook blij dat Idelette Otten, met wie ik het boek Vasten schreef, me dit voorjaar attendeerde op een themadag over Maria. Gisteren ging ik erheen. In de Oude Lutherse Kerk in Amsterdam werd de jaarlijkse ontmoetingsdag van het Oecumenisch Forum voor Katholiciteitgehouden met als thema: Maria in oecumenisch perspectief.
‘Maria komen we overal tegen,’ zegt dagvoorzitter Idelette. ‘De één vereert haar, de ander veronachtzaamt haar. De één bidt met haar, de ander tot haar. Vandaag verdiepen we ons in de betekenis van Maria voor ons allemaal. Want de tijd dat alleen rooms-katholieken iets met Maria hadden is allang voorbij.’ Hendro Munsterman, theoloog en docent aan de Université Catholique de Lyon, houdt vervolgens een lezing over Maria in oecumenisch perspectief. Hij schetst de geschiedenis van de kijk op Maria door de protestanten en rooms- en orthodox katholieken. Hendro vertelt over de dogma’s over Maria: ze was voor, tijdens en na de geboorte van Jezus nog maagd. Ze is de moeder van God. En ze is zelf ‘onbevlekt ontvangen’, dat wil zeggen dat ze niet met deerfzonde is belast. Hendro pleit voor een een oecumenische viering van het feest van de annunciatie op 25 maart, 9 maanden voor de geboortedag van Jezus. De annunciatie is de verkondiging aan Maria dat ze door de Heilige Geest zwanger gemaakt wordt.
‘Maar wat kunnen we leren van Maria als persoon?’ vraagt iemand uit de zaal als de lezing is afgelopen. ‘Want veel mensen die een kaarsje branden bij Maria hebben niet zoveel met de theologische subdiscipline.’ ‘Over Maria praten wordt als snel een technisch verhaal,’ geeft Hendro Munsterman toe. En dat klopt: voor mij als niet-theoloog en kerkelijk zij-instromer is de lezing niet altijd even goed te volgen. Ik ben ook zo’n kaarsjesbrander. Maar de boodschap die ik uit de lezing haal, bevestigt mijn beeld van Maria als sterke vrouw. Een alledaagse moeder die de mensen verbindt met God. Dit beeld wordt versterkt tijdens de diapresentatie van kunsthistoricus Désirée Krikhaar. Interessant om te zien dat Maria in de orthodoxe kerk als vorstin wordt afgebeeld, gehuld in purperen kledij. Ze wordt daar ook consequent Moeder Gods genoemd. De westerse kunst geeft Maria weer als gewone vrouw. Ze leest of is huisvrouw.
In de koffiepauze (uiteraard met Mariakaakje) ontmoet ik Mariafan Marjan van Hal, die een prachtige rok draagt. Opvallend tussen de vele grijze pakken ? Marjan maakte de rok samen met haar dochter met behulp van een tapijtje dat Marjan in Rome kocht. We volgen samen de zangworkshop Zingen met Maria met medewerking van het Vocaal Theologen Ensemble. Prachtige liederen als Magnificat, Er is een roos ontloken (de roos staat symbool voor Maria) en de hymne De engel Gabriël komt aangesneld. Dirigente Hanna Rijken vertelt dat de Engelse versie van dit lied niet altijd letterlijk vertaald is. ‘Then gentle Mary meekly bowed her head’ werd bijvoorbeeld ‘Verwonderd kijkt Maria, heft haar hoofd.’ Met de vrouwen in het koor knikken we instemmend: terecht dat Maria niet als verlegen tutje wordt neergezet.
In de stralende zon pak ik na de Mariadag de tram naar het station. Het was een leerzame dag, maar vooral een dag vol vrouwelijke energie. Zodra ik thuis ben, start ik mijn Spotify-lijst met Marialiedjes.